قارچ خوراکی دکمه ای سفید مهم ترین قارچ خوراکی تجاری در سراسر دنیا می باشد. در این تحقیق، یازده تیمار خاک های پوششی گوناگون با پایه ورمی کمپوست بازیافت شده از زباله های شهری مشهد به عنوان جای گزین پیت (peat) در کشت قارچ Agaricus bisporus مورد استفاده قرار گرفت. مقایسه ای ما بین میزان رطوبت، pH، هدایت الکتریکی (EC) و ظرفیت نگهداری آب (WHC)، کل کربن آلی، کل نیتروژن، نسبت کربن به نیتروژن، وزن خاکستر و کربنات کلسیم قارچ کشت شده در خاک پوششی با پایه پیت (peat) و با پایه کمپوست انجام و در آن پارامترهای تولیدی مختلفی (تعداد قارچ ها، وزن کل محصول، وزن فردی، اندازه کلاهک، سرعت محصول دهی و وزن خشک) مورد ارزیابی قرار گرفت. میزان EC تیمارها به صورت معنی داری بالاتر از خاک پوششی با پایه پیت بود. نتایج آشکار کرد ورمی کمپوست به علت چسبندگی و EC بالا به تنهایی نمی تواند جایگزین مناسبی برای پیت باشد. در تعدادی از تیمارهایی که از ورمی کمپوست به همراه مکمل ها استفاده شد، تفاوت معنی داری در وزن کل محصول با خاک پوششی با پایه پیت در انتهای دوره کشت مشاهده نشد. در تمام تیمارهایی که از ورمی کمپوست به عنوان پایه در خاک پوششی استفاده کردند، وزن خشک، وزن فردی و قطر کلاهک به طور معنی داری افزایش یافت، گرچه تعداد قارچ های تولیدی کاهش یافت. در تیمارهایی که با استفاده از ورمی کمپوست تهیه شده بودند، سرعت محصول دهی یا فاصله زمانی بین خاکدهی و فلاش اول زیادتر از خاک پوششی با پایه پیت بود.
|
|||||||||
خاک پوششی مناسب جهت استفاده در مزارع پرورش قارچ خوراکی دکمهای یکی از مراحل اساسی فرایند پرورش قارچ خوراکی دکمهای، مرحله بسترپوشانی است. در این مرحله، لایهای از خاک پوششی مناسب بر روی کمپوست قرار میگیرد که در آخر، کلاهک قارچ خوراکی بر روی این لایه بوجود میآید. بعضی کارکردهای اصلی خاک پوششی عبارتند از: حمایت از کلاهک قارچ و ثابت نگه داشتن آن بر روی بستر، تأمین آب مورد نیاز میسلیوم قارچ خوراکی، جلوگیری از خشک شدن کمپوست و تبادل گازهای تنفسی بین کمپوست و هوا. پرورشدهندگان قارچ خوراکی از خاکهای مختلفی مثل خاک پیت، خاک رس، سیلت، لوم و ... به عنوان خاک پوششی استفاده کردهاند. مناسبترین نوع خاک پوششی، خاک پیت میباشد. قیمت انواع خاک پوشش
هر متر مکعب خاک پوششی حدودا 600کیلو وزن دارد و برای حدودا 2/5 تن کمپوست کافی است ارسال خاک پوششی همراه کمپوست و با هم صورت می گیرد به جز نوع ایرلندی که در بسته بندی وکیم قرار دارد و به تنهایی هم امکان ارسالش وجود دارد |
خاک پوششی:
پوشاندن سطح بستر با یک لایه از مواد مرطوب و برخوردار از خواص ساختاری ویژه را اصطلاحا ً لایه پوششی مینامند.
نقش خاک پوششی :
1- محافظت از خشکیدگی بستر کشت : میسلیوم قارچ شدیدا ً نسبت به خشکی هوا ، حساس می باشد. اگر احیانا ً سطح کشت خشک شود ، میسلیوم ها مرده و بصورت یک توده سخت و غیر قابل نفوذ سلولی در می آیند .با پوشاندن سطح بستر با یک لایه مرطوب میتوان از میسلیوم ها در برابر صدمات ناشی از خشک شدن و همچنین از هدر رفتن رطوبت بستر تا حد زیادی جلوگیری کرد .
2- ایجاد محیطی مرطوب و مناسب برای تشکیل سلولهای بنیادی :لایه پوششی ترکیبی از مواد لازم برای رشد گسترش شبکه میسلیومی می باشد . میکرو کلیمای مرطوب ایجاد شده درون لایه پوششی تقویت کننده رشد میسلیومی و تشکیل سلولهای بنیادی می باشد .
3- ایجاد ذخیره آب لازم برای رشد قارچ : رشد ته سنجاقی ها و تبدیل آن به یک قارچ کاملا ً بالغ شدیدا ً تحت تاثیر آب بوده و بدون آن قارچها کوچک مانده و رشد نمی کنند . لذا با استفاده از یک لایه پوششی میتوان تا حد زیادی آب را درون آن ذخیره کرد و موقع نیاز در دسترس میسلیوم ها قرارداد .
خصوصیات لایه پوششی :
لایه پوششی باید به گونه ای باشد که موجب حفظ رشد میسلیومی ، تحریک بار دهی و پشتیبان چینهای متوالی قارچ باشد . هنگام آماده سازی لایه پوششی باید مواد آن را به دقت و بر طبق خواص شیمیائی و فیزیکی آنها انتخاب کرد .
1- نگهداشت آب : لایه پوششی باید دارای ظرفیت جذب و آزاد سازی مقادیر پایدار آب باشد . لایه پوششی نه تنها باعث تقویت رشد رویشی میشود که رطوبت لازم و کافی را برای تولید متوالی کلاهک های قارچ را نیز فراهم میکند.
2- ساختمان: ساختمان لایه پوششی باید متخلخل و باز بوده با توجه به این دلیل نگهداشت ساختار سطحی مناسب به طور مستقیم بر توانایی لایه پوششی برای تشکیل سلولهای پریموردیومی و پایداری تولید اندام بار دهی و نگهداشت قارچ ها به عنوان تکیه گاهی مناسب تاثیر میگذارد.
3- ارزش غذایی :لایه پوششی نمی تواند مواد غذایی مورد نیاز رشد قارچ های خوراکی را فراهم کند و باید از ارزش غذایی کمتری نسبت به بستر برخوردار باشد چرا که یک لایه پوششی مغذی به نوبه خود از کپک های رقیب بیشتری نیز حمایت میکند . قطعات چوب و دیگر مواد گیاهی تجزیه نشده از مکانهای اولیه رشد کپک ها بوده و باید با دقت خاصی از لایه پوششی تهیه شده جدا نمود .
4- PH : جهت رشد مطلوب میسلیومی لازم است که در صد اسیدیته لایه پوششی در حد مشخصی باشد . یک لایه پوششی بیش از حد اسیدی یا قلیایی میتواند رشد میسلیومی را مختل کرده از عوامل رقیب حمایت نماید . مقدار مطلوب برای قارچ دگمه ای 7تا 7.5 است .
5- کیفیت بهداشتی : لایه پوششی باید عاری از آفات ، عوامل بیماری زا و بقایای خارجی باشد و از همه مهم تر باید عاری از هرگونه نماتد و لارو حشرات باشد .
۱- عاری بودن خاک پوششی قارچ از هر گونه آلودگی
۲- پاستوریزاسیون در دمای ۶۰ تا ۶۲ درجه سانتیگراد به مدت ۱۲ ساعت با بخار مستقیم
۳- استفاده از تونلهای استاندارد پالتی و اسپیگتی
۴- جذب آب بالای ۷۰ درصد
۵- خاک پوششی با بافت همگن و یکنواخت
۶- ترکیب ثابت و با کیفیت بالا
۷- استفاده از مواد اولیه مرغوب
۸- بسته بندی خاک پوششی قارچ مطابق با استاندارد های جهانی
۹- کیفیت منحصر به فرد در ایران
۱۰- ترکیب خاک پوششی قارچ نیما: ۶۰ درصد خاک پیت سیاه+ ۴۰ درصد خاک پیت قهوه ای + سنگ گچ + فیبر + پوکه معدنی + پرلیت
مجتمع کشت و صنعت نیما
بزرگترین واحد تخصصی تولید خاک پوششی در غرب استان اصفهان
فروش خاک پوششی قارچ
ظرفیت تولید 40000 متر مکعب در سال
مزایای خاک:
عاری از هرگونه بیماری
پاستوریزاسیون در تونلهای پالتی و اسپیگتی
بسته بندی استاندارد جهانی
دارای فیبر و پوکه معدنی
ترکیب متفاوت با دیگر خاکهای ایرانی
قابلیت جذب آب بالا (70%)
بافت همگن و ثابت
ارسال خاک به تمام نقاط ایران
بهترین کیفیت خاک برای کمپوست ایران
استفاده از بهترین و مرغوب ترین خاک پیت موجود در ایران
فروش خاک،
فروش کمپوست از بهترین کارخانه های کمپوست سازی در ایران.
www.nimacompost.com
تماس: 09131711341
5354559 0919
( خاک پوششی قارچ کمپوست قارچ کمپوست قارچ )
1- خاک مصرفی باید در نگه داری آب از ظرفیت بالایی برخوردار باشد تا از نفوذ سریع آب به لایه های زیری و از بین رفتن آن جلوگیری نماید.
2- از نظر PH خنثی یا کمی غلیایی باشد. 3/7 ، 4/7
3- فاقد هرگونه آلودگی قارچی، باکتریایی، تخم و لارو حشرات و مواد آلی کاملاً نپوسیده باشد.
4- بافت آن زیاد سنگین نباشد، زیرا در غیر این صورت سطح خاک زود سِله می بندد و از رسیدن اکسیژن لازم و رطوبت به لایه های زیرین سطح خاک پوششی جلوگیری می نماید و سبب کاهش محصول می شود.( سوراخهای ریز و درشت در خاک را خُلَل-خُرَج می گویند)
موادی که می توانند به عنوان خاک پوششی مصرف شوند:
با توجه به آنکه خاک پوششی نقش چندانی در تغذیه ندارد، لذا کیفیت و خصوصیات فیزیکی خاک پوششی بر جنبه های غذایی آن برتری دارد. در کشورهای اروپایی از مخلوط پیت و آهک به عنوان خاک پوششی استاندارد استفاده می شود. در بعضی مناطق که خاک پیت در اختیار ندارند برای پوشاندن بستر از خاک مزرعه استفاده می کنند. در کِشت و صنعتهای بزرگ از مخلوط سیلت لوم و بقایای کمپوست مصرفی را که حداقل یکسال در معرض هوا قرار گرفته است خُرد و سَرَند –الک می کنند و با خاک مخلوط می نمایند.
چنانچه خاک پیت در اختیار نباشد با استفاده از هورمونهای زیر می توان خاک پوششی تهیه نمود:
1- خاک رُسی لوم + کود گاوی کاملاً پوسیده * به نسبت 1 : 1
2- خاک رُسی لوم + کود گاوی کاملاً پوسیده + کمپوست مصرف شده (2ساله) * به نسبت 2 : 1 : 1
3- پرلیت + کمپوست مصرف شده + خاک رُسی لوم * به نسبت 1 : 2 : 2
4- کمپوست مصرف شده + خاک رُسی لوم * به نسبت 1 : 4
5- ورمیکولایت (خاک وارداتی) + کمپوست مصرف شده + خاک باغچه (رُسی لوم) *به نسبت 1 : 2 : 2
** تذکر: چنانچه از خاک باغ در تهیه خاک پوششی استفاده می شود باید توجه نمود که خاک را از لایه سطحی مزرعه که محل فعالیت میکرواُرگانیسم های زیادی است برداشت ننمود بلکه لایه های تحتانی زمین برداشت نمود. در حدود 30 سانتیمتری زیر خاک
به منظور از بین بردن عوامل زنده زیان آور از قبیل آفات، قارچها، نماتُدها، باکتریها و غیره لازم است خاک پوششی را ضدّعفونی کنیم. در مراکزی که استفاده از بخار آب گرم وجود دارد معمولاً خاک پوششی به مدت 6 ساعت با بخار آب در دمای 60درجه سانتیگراد پاستوریزه می شود. (همانند پاستورازیسیون کمپوست در سطح وسیع)
در سطح محدود می توان برای ضدّعفونی کردن خاک پوششی از فُرمالین و کلروپیکرین استفاده می شود. برای این منظور خاک پوششی را در لایه ای به قطر 15 سانتیمتر روی یک لایه صاف سیمانی پخش می نمایند و سپس فُرمالین 4% روی آن می پاشند ، مجدداً لایه دوم با همین ضخامت پخش شده و سطح آن را با پلاستیک پوشانده و به همان ترتیب لایه سوم و چهارم نیز فُرمالین پاشی می گردد و بلافاصله سطح آن با پلاستیک پوشانده می گردد پس از 2 تا 3 روز گاز فُرمالین کاملاً در لایه های خاک نفوذ کرده و آن را استریل می نمایند. معمولاً برای ضدّعفونی یک متر مکعب خاک پوششی حدود 600 تا 700 میلی لیتر فُرمالین 37% در 10 لیتر آب نیاز می باشد.
خاک پوششی که به وسیله فرمالین ضدّعفونی می شود باید فاقد هرگونه کلوخ و دارای رطوبت مناسب باشد.( نه زیاد خشک و نه دارای رطوبت زیادی که ذرات بهم بچسبند. )
در زمان پاستوریزه شدن درجه حرارت خاک پوششی باید بین 18 تا 24 رجه سانتیگراد باشد و پس از اتمام عمل استریل خاک باید کاملاً تهویه شود تا هیچ گونه اثری از گاز فرمالین در آن دیده نشود.
عملی ** خاک پوششی آماده جهت مصرف باید رطوبت کافی داشته باشد زیرا رطوبت زیاد در پخش یکنواخت خاک در سطح بستر ایجاد اشکال می نماید و کمبود رطوبت باعث بروز مشکل در پنجه دوانی و نفوذ قارچ در خاک پوششی می شود، چنانچه رطوبت خاک کم باشد با آب پاشی روی خاک رطوبت را به حد مطلوب می رساند.
برای اندازه گیری مقدار رطوبت کافی است مقداری خاک را بین دو انگشت شصت و سوّابه فشار داد، چنانچه خاک در اثر فشار دو انگشت به هم چسبید ولی هیچ گونه آبی از آن خارج نشد رطوبت مناسب است. زمانی عمل خاک دهی روی بستر انجام می شود که مرحله پنجه دوانی قارچ کامل شده و مسلیوم قارچ حداقل 75% سطح بستر را اِشغال نموده باشد. مدت زمان پنجه دوانی بستگی به نوع، مقدار، کیفیت بذر مصرفی، کیفیت کمپوست و شرایط محیطی موجود متفاوت می باشد و معمولاً 14 روز طول می کشد لذا حدود 14 روز پس از عمل تلقیح بسترها می توان از خاک پوششی استفاده نمود. خاک پوششی معمولاً به قطر 3 تا 5 سانتیمتر روی بستر قارچ پخش می شود. ** چنانچه رطوبت محیط را نتوان در حد لازم تامین نمود قطر خاک پوششی را ضخیم تر در نظر می گیرند.** برای یکسانی قطر خاک پوششی در تمام سطح بستر ضروری است قبل از مصرف خاک پوششی سطح بستر کاملاً صاف و فشرده شود.
پس از خاک دهی باید شرایط لازم برای رشد و نفوذ مسلیوم قارچ در خاک پوششی فراهم شود که این شرایط عبارتند از :
1- تنظیم درجه حرارت در بستر در حدود 23 تا 25 درجه سانتیگراد
2- تامین رطوبت نسبی درون سالن در حد اشباح ›100درصد‹
3- تهویه مناسب
*تذکر: خاک پوششی همانند یک لحاف سطح بستر را می پوشاند از این رو ممکن است سبب افزایش درجه حرارت شود، لذا قبل از خاک دهی حرارت دورن بستر را 3 تا 5 درجه سانتیگراد باید کاهش داد.
** پس از آنکه شبکه مسلیومی سطح خاک پوششی را کاملاً پوشاند باید شرایط را به نحوی تغییر داد تا قارچ برای تولید اندام باردهی تحریک شود. تولید محصول قارچ خوراکی به شدت تحت تاثیر شرایط محیطی موجود در سالن ها می باشد. پس از آنکه شبکه مسلیومی کاملاً سطح خاک پوششی را پوشاند حرارت داخل سالن را به مدت 2 روز به 16 تا 18 درجه سانتیگراد کاهش می دهیم و عمل تهویه با هوای آزاد صورت می گیرد در این مرحله اولین نشانه های تشکیل اندام باردهی با تشکیل مسلیوم های ضخیم که در بین قارچ کاران فرانسوی لامارکو معروف است شروع می گردد، پس از این مرحله اندام باردهی قارچ شبیه به ته سنجاق ظاهر می گردد. (مرحله ته سنجاق شدن یا پین هِید Pin Head ) که این مرحله معمولاً 25 روز پس از بذرپاشی اتفاق می افتدو در * شرایط خنک ممکن است تا 35 روز افزایش یابد.
سپس قارچ وارد * مرحله دکمه ای شدن می شود که این مرحله استراحتی بوده * و ممکن است قارچ در این مرحله برای 4 تا 6 روز هیچ رشدی نداشته باشد پس از آن رشد سریع کلاهک آغاز می شود. چنانچه عمل تهویه زودتر از موعد مقرر صورت گیرد و یا آنکه سطح خاک پوششی بیش از حد خشک باشد اندام های باردهی معمولاً در حد فاصل خاک و کمپوست تشکیل می شوند.
در هنگام هوادهی سالن ها اگر هوای کافی وارد سالن شود مقدار گاز کربنیک موجود در سالن کاهش یافته و تمامی اندام های باردهی قارچ به طور یکواخت رشد می نماید و مقدار محصول افزایش می یابد.
برعکس اگر هوادهی به صورت ناقص انجام شود رشد قارچ به صورت یکنواخت نبوده و اندام های باردهی در مراحل رشدی مختلف روی سطح بستر مشاهده می شود. *( در مرحله رشد بهترین درجه حرارت برای قارچ 18 درجه سانتیگراد می باشد ) و با کاهش درجه حرارت میزان رشد قارچ نیز کاهش می یابد.مجتمع کشاورزی نیما با با بیش از نیم قرن تجربه در زمینه تولید محصولات مختلف کشاورزی از سال 1390 اقدام به تولید تخصصی خاک پوششی پاستوریزه با ظرفیت 32000 متر مکعب در سال کرده است این واحد از آخرین تکنولوژی روز برای تولید خاک پوششی استفاده میکند، ترکیب خاک در این واحد حاصل تجربیات و تحقیق بسیار در زمینه یافتن بهترین کیفیت خاک بدست آمده است موفقیت کار ما در برآورد انتظارات پرورش دهندگان قارچ در رابطه با ارائه خاک با کیفیت و عاری از هرگونه بیماری است خاک در تونلهای بخار که از نوع اسپیگتی است پاستوریزه می شود ما مفتخریم که توانستیم خاک پوششی با ترکیبی همانند خاکهای خارجی بدست آوریم و این خاک را با قیمتی کمتر از یک سوم قیمت خاک خارجی در اختیار پرورش دهندگان قارچ قرار دهیم عوامل مختلفی منجر به موفقیت واحد ما در زمینه تولید خاک پوششی پاستوریزه گشته است عواملی چون استفاده از بهترین مواد اولیه، تعامل مداوم با مشتریان در زمینه خاک و بهبود کیفیت بر اساس خواست مشتریان، داشتن واحد تحقیق و توسعه در زمینه بهبود کیفیت و دستیابی به بهترین ترکیب خاک با بالاترین عملکرد محصول. محصول جدید واحد ما که از ابتدای سال 1392 شروع به عرضه کرده ایم خاک مخصوص گلخانه ها برای نشاکاری و درخت کاریمی باشد که در آن از ترکیبات کود ارگانیک با بهترین کیفیت استفاده شده است
« آشنایی با خاک پوششی بستر سالن های پرورش قارچ »
به تدریج با رشد اسپان قارچ در کمپوست شبکه مسلیومی سفیدرنگی در سطح بستر تشکیل می شود که به تدریج به صورت یک پوشش یکنواخت سفید در سطح بستر مشاهده می گردد. در این هنگام باید سطح بستر با خاک پوششی مناسب پوشانده شود که به این عمل لایه کِشی گفته می شود. – بعد از 14 تا 15 روز –
به خاک پوششی روکش بستر گفته می شود.
** خاک پوششی یکی از مراحل اساسی در تولید و پرورش قارچ دکمه ای می باشد. خاک پوششی به منظور متوقف کردن رشد رویشی قارچ و وادار کردن مسلیوم به تولید اندام باردهی مورد استفاده قرار می گیرد.**
اهداف اصلی خاک پوششی:
1- خاک پوششی موجب یک تغییر متابولیسمی بر روی مسلیوم شده و منجربه تشکیل اندام باردهی می گردد.
2- خاک پوششی به عنوان تکیه گاهی برای استقرار اندام باردهی مورد مصرف قرار می گیرد.
3- رطوبت لازم برای تشکیل و رشد اندام باردهی قارچ را فراهم می سازد.
4- از تبخیر رطوبت بستر جلوگیری به عمل می آورد.
« خصوصیات خاک پوششی »
1- خاک مصرفی باید در نگه داری آب از ظرفیت بالایی برخوردار باشد تا از نفوذ سریع آب به لایه های زیری و از بین رفتن آن جلوگیری نماید.
2- از نظر PH خنثی یا کمی غلیایی باشد. 3/7 ، 4/7
3- فاقد هرگونه آلودگی قارچی، باکتریایی، تخم و لارو حشرات و مواد آلی کاملاً نپوسیده باشد.
4- بافت آن زیاد سنگین نباشد، زیرا در غیر این صورت سطح خاک زود سِله می بندد و از رسیدن اکسیژن لازم و رطوبت به لایه های زیرین سطح خاک پوششی جلوگیری می نماید و سبب کاهش محصول می شود.( سوراخهای ریز و درشت در خاک را خُلَل-خُرَج می گویند)
موادی که می توانند به عنوان خاک پوششی مصرف شوند:
با توجه به آنکه خاک پوششی نقش چندانی در تغذیه ندارد، لذا کیفیت و خصوصیات فیزیکی خاک پوششی بر جنبه های غذایی آن برتری دارد. در کشورهای اروپایی از مخلوط پیت و آهک به عنوان خاک پوششی استاندارد استفاده می شود. در بعضی مناطق که خاک پیت در اختیار ندارند برای پوشاندن بستر از خاک مزرعه استفاده می کنند. در کِشت و صنعتهای بزرگ از مخلوط سیلت لوم و بقایای کمپوست مصرفی را که حداقل یکسال در معرض هوا قرار گرفته است خُرد و سَرَند –الک می کنند و با خاک مخلوط می نمایند.
چنانچه خاک پیت در اختیار نباشد با استفاده از هورمونهای زیر می توان خاک پوششی تهیه نمود:
1- خاک رُسی لوم + کود گاوی کاملاً پوسیده * به نسبت 1 : 1
2- خاک رُسی لوم + کود گاوی کاملاً پوسیده + کمپوست مصرف شده (2ساله) * به نسبت 2 : 1 : 1
3- پرلیت + کمپوست مصرف شده + خاک رُسی لوم * به نسبت 1 : 2 : 2
4- کمپوست مصرف شده + خاک رُسی لوم * به نسبت 1 : 4
5- ورمیکولایت (خاک وارداتی) + کمپوست مصرف شده + خاک باغچه (رُسی لوم) *به نسبت 1 : 2 : 2
** تذکر: چنانچه از خاک باغ در تهیه خاک پوششی استفاده می شود باید توجه نمود که خاک را از لایه سطحی مزرعه که محل فعالیت میکرواُرگانیسم های زیادی است برداشت ننمود بلکه لایه های تحتانی زمین برداشت نمود. در حدود 30 سانتیمتری زیر خاک
« شناسایی اصول ضدّ عفونی خاک پوششی »
به منظور از بین بردن عوامل زنده زیان آور از قبیل آفات، قارچها، نماتُدها، باکتریها و غیره لازم است خاک پوششی را ضدّعفونی کنیم. در مراکزی که استفاده از بخار آب گرم وجود دارد معمولاً خاک پوششی به مدت 6 ساعت با بخار آب در دمای 60درجه سانتیگراد پاستوریزه می شود. (همانند پاستورازیسیون کمپوست در سطح وسیع)
در سطح محدود می توان برای ضدّعفونی کردن خاک پوششی از فُرمالین و کلروپیکرین استفاده می شود. برای این منظور خاک پوششی را در لایه ای به قطر 15 سانتیمتر روی یک لایه صاف سیمانی پخش می نمایند و سپس فُرمالین 4% روی آن می پاشند ، مجدداً لایه دوم با همین ضخامت پخش شده و سطح آن را با پلاستیک پوشانده و به همان ترتیب لایه سوم و چهارم نیز فُرمالین پاشی می گردد و بلافاصله سطح آن با پلاستیک پوشانده می گردد پس از 2 تا 3 روز گاز فُرمالین کاملاً در لایه های خاک نفوذ کرده و آن را استریل می نمایند. معمولاً برای ضدّعفونی یک متر مکعب خاک پوششی حدود 600 تا 700 میلی لیتر فُرمالین 37% در 10 لیتر آب نیاز می باشد.
خاک پوششی که به وسیله فرمالین ضدّعفونی می شود باید فاقد هرگونه کلوخ و دارای رطوبت مناسب باشد.( نه زیاد خشک و نه دارای رطوبت زیادی که ذرات بهم بچسبند. )
در زمان پاستوریزه شدن درجه حرارت خاک پوششی باید بین 18 تا 24 رجه سانتیگراد باشد و پس از اتمام عمل استریل خاک باید کاملاً تهویه شود تا هیچ گونه اثری از گاز فرمالین در آن دیده نشود.
عملی ** خاک پوششی آماده جهت مصرف باید رطوبت کافی داشته باشد زیرا رطوبت زیاد در پخش یکنواخت خاک در سطح بستر ایجاد اشکال می نماید و کمبود رطوبت باعث بروز مشکل در پنجه دوانی و نفوذ قارچ در خاک پوششی می شود، چنانچه رطوبت خاک کم باشد با آب پاشی روی خاک رطوبت را به حد مطلوب می رساند.
برای اندازه گیری مقدار رطوبت کافی است مقداری خاک را بین دو انگشت شصت و سوّابه فشار داد، چنانچه خاک در اثر فشار دو انگشت به هم چسبید ولی هیچ گونه آبی از آن خارج نشد رطوبت مناسب است.
« آشنایی با مناسبترین زمان خاک دهی »
زمانی عمل خاک دهی روی بستر انجام می شود که مرحله پنجه دوانی قارچ کامل شده و مسلیوم قارچ حداقل 75% سطح بستر را اِشغال نموده باشد. مدت زمان پنجه دوانی بستگی به نوع، مقدار، کیفیت بذر مصرفی، کیفیت کمپوست و شرایط محیطی موجود متفاوت می باشد و معمولاً 14 روز طول می کشد لذا حدود 14 روز پس از عمل تلقیح بسترها می توان از خاک پوششی استفاده نمود. خاک پوششی معمولاً به قطر 3 تا 5 سانتیمتر روی بستر قارچ پخش می شود. ** چنانچه رطوبت محیط را نتوان در حد لازم تامین نمود قطر خاک پوششی را ضخیم تر در نظر می گیرند.** برای یکسانی قطر خاک پوششی در تمام سطح بستر ضروری است قبل از مصرف خاک پوششی سطح بستر کاملاً صاف و فشرده شود
« اصول مراقبت از بسترها پس از خاک دهی »
پس از خاک دهی باید شرایط لازم برای رشد و نفوذ مسلیوم قارچ در خاک پوششی فراهم شود که این شرایط عبارتند از :
1- تنظیم درجه حرارت در بستر در حدود 23 تا 25 درجه سانتیگراد
2- تامین رطوبت نسبی درون سالن در حد اشباح ›100درصد‹
3- تهویه مناسب
*تذکر: خاک پوششی همانند یک لحاف سطح بستر را می پوشاند از این رو ممکن است سبب افزایش درجه حرارت شود، لذا قبل از خاک دهی حرارت دورن بستر را 3 تا 5 درجه سانتیگراد باید کاهش داد.
• برای اندازه گیری دمای درون کمپوست باید دماسنج را در مرکز کمپوست فرو ببریم.
** پس از آنکه شبکه مسلیومی سطح خاک پوششی را کاملاً پوشاند باید شرایط را به نحوی تغییر داد تا قارچ برای تولید اندام باردهی تحریک شود. تولید محصول قارچ خوراکی به شدت تحت تاثیر شرایط محیطی موجود در سالن ها می باشد. پس از آنکه شبکه مسلیومی کاملاً سطح خاک پوششی را پوشاند حرارت داخل سالن را به مدت 2 روز به 16 تا 18 درجه سانتیگراد کاهش می دهیم و عمل تهویه با هوای آزاد صورت می گیرد در این مرحله اولین نشانه های تشکیل اندام باردهی با تشکیل مسلیوم های ضخیم که در بین قارچ کاران فرانسوی لامارکو معروف است شروع می گردد، پس از این مرحله اندام باردهی قارچ شبیه به ته سنجاق ظاهر می گردد. (مرحله ته سنجاق شدن یا پین هِید Pin Head ) که این مرحله معمولاً 25 روز پس از بذرپاشی اتفاق می افتدو در * شرایط خنک ممکن است تا 35 روز افزایش یابد.
سپس قارچ وارد * مرحله دکمه ای شدن می شود که این مرحله استراحتی بوده * و ممکن است قارچ در این مرحله برای 4 تا 6 روز هیچ رشدی نداشته باشد پس از آن رشد سریع کلاهک آغاز می شود. چنانچه عمل تهویه زودتر از موعد مقرر صورت گیرد و یا آنکه سطح خاک پوششی بیش از حد خشک باشد اندام های باردهی معمولاً در حد فاصل خاک و کمپوست تشکیل می شوند.
در هنگام هوادهی سالن ها اگر هوای کافی وارد سالن شود مقدار گاز کربنیک موجود در سالن کاهش یافته و تمامی اندام های باردهی قارچ به طور یکواخت رشد می نماید و مقدار محصول افزایش می یابد.
برعکس اگر هوادهی به صورت ناقص انجام شود رشد قارچ به صورت یکنواخت نبوده و اندام های باردهی در مراحل رشدی مختلف روی سطح بستر مشاهده می شود. *( در مرحله رشد بهترین درجه حرارت برای قارچ 18 درجه سانتیگراد می باشد ) و با کاهش درجه حرارت میزان رشد قارچ نیز کاهش می یابد.